RUSYA NIN, UKRAYNA YI İŞGALİ İLE ORTAYA ÇIKAN DURUMUN TAŞIMA HUKUKU VE NAKLİYAT SİGORTALARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRMESİ VE YAPILMASI GEREKENLER

 

1.03.2022 10:06:49

Ortada net bir durum bulunmamakla birlikte, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile birlikte, önceden belirlenmeyen ve sözleşmedeki tarafların yükümlülüklerini etkileyen bir takım sorunlar oluşmuştur. Konu 4 başlıkta incelenmiştir:

Yaptığımız iş ve işlemlerde taşımanın yapılamaması, Rusya işgalinden dolayı, devam eden sözleşmelerin ifasında kesinti olması gibi durumlarda Türk Borçlar Kanunu 136/1 Maddesi’nden kaynaklanan bir hak mevcuttur. Sözleşmelerimizde imkansızlık olması durumunda kullanılabilir.

Taşıma mevzuatı açısından ise genel taşıma mevzuatında bir hüküm yoktur, Türk Ticaret Kanunu’nun Deniz Ticaretini düzenleyen. 5. Kitabında düzenlemeler bulunmaktadır. Düzenlemeleri iki ana başlıkta incelemekte yarar vardır.

Taşınan emtia’ya bir zarar gelmesi halinde zararın sebebinin harp (savaş ) olayları, olması durumunda taşıyan ve adamları kusursuz sayılır. (T.T.K. mad. 1182/1-b) Taşıyan, kusursuzluk ve uygun illiyet bağı karinelerinden yararlanabilir.
Deniz taşıma sözleşmesinin her iki tarafıda yolculuğun başlamasına veya devamına engel olan sebepler yüzünden sözleşmeyi feshedebilir. (T:T:K: mad.1218/1). (Gemiye ambargo veya devlet hizmeti için el konulması, varma yeri ülkesi ile ticaretin yasaklanması, yükleme veya varma limanlarının abluka altına alınması, sözleşme gereğince taşınacak olan eşyanın tamamının yükleme limanından ihracının veya varma limanına ithalinin yahut transit geçişinin yasaklanması gibi bir kamu tasarrufu yüzünden sözleşmenin ifasının engellenmiş olması )her iki tarafa herhangi bir tazminat vermekle yükümlü olmaksızın sözleşmeyi feshedebilme hakkı verir.
Sigorta konusunda ise FFL sorumluluk sigortaları açısından brokerimizi /sigortacımızı uyarmakta yarar vardır. Zira, yalın halde gerek müşterinin yaptığı emtia nakliyat sigortalarında, gerekse bizim sorumluluk sigortalarımızda Enstitü Yük Klozalarının Savaş İstisnası Klozu (War Exclusion Clause mad. 6) savaş, iç savaş, ihtilal, ayaklanma, isyan ya da bunların neden olduğu iç kargaşalık veya savaşan bir güç tarafından ya da bu güce karşı yapılan bir düşmanca hareketin teminat harici tutmaktadır.

Bundan sonrası için, Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Avrupa Birliği’nin Rusya’ya karşı uyguladıkları “yaptırımlar listesi” etkili olacaktır. Savaş rizikosu sözleşmelerde ve sigorta sözleşmelerinde gündeme gelecektir.

Savaş rizikosunun en azından bir müddet daha devam edeceği bellidir. Özel bir riziko olan savaş rizikosu için ,Enstitü Yük Savaş Rizikoları KIozu-1.1.1982 Klozları (Institute War Clauses-Cargo 1.1.1982) sigorta sözleşmelerine konulması tercih edilebilir.

Son olarak, şu anda yaşadığımız Rus işgali sebebi ile, işlerimizde yaşanabilecek sorunları düşünerek hazırlanan bildirim ve taahhütname örnekleri müşterilere mail yolu ile gönderilebilir (Ek beyanları ekleyebilirsiniz). Taahhütnameler deniz için ve genel olarak ayrı ayrı hazırlanmıştır. En azından bundan sonrası için imzalatılması özellikle tavsiye edilmektedir.

Detaylı Rapor için tıklayınız.

Taahhütname örneği için tıklayınız

Bildirim örneği için tıklayınız